Deze artikel staat op de website "Oud Ede Zuid". Oud Ede-Zuid omvat het grondgebied van het vroegere buurschap Maanen, met een historisch gegroeide uitbreiding tot aan de A12. De noordgrens van het vroegere buurschap lag bij de Tolhuislaan. Daar stond ooit, op de grens van de buurschappen Maanen en Ede(-Veldhuizen) een tolhuis. De villa Richmond is destijds gebouwd op grond van het buurschap Maanen. En één van de bewoners was de heer de Cruijff, stichter van het Oranjepark, en oprichter van de Edese Waterleidingmaatschappij. Alle reden om ook op deze website aandacht te vragen voor de belabberde toestand waarin de vila Richmond, een "beeldbepalend gemeentelijk monument" door verwaarlozing en brand is komen te verkeren.
De Vereniging Oud Ede, de Stichting Erfgoed Ede en de VVE Rozenburg hebben middels brieven aan de gemeente al eerder aangedrongen op actie door de gemeente. Tot nu toe zonder merkbaar resultaat. Veel kón de gemeente ook niet doen, ze beschikte niet of nauwelijks over mogelijkheden om de eigenaar aan te spreken. Daar is echter recent verandering ingekomen. De vorig jaar van kracht geworden nieuwe Erfgoedwet heeft de zogeheten "instandhoudingsplicht" ook uitgebreid naar gemeentelijke monumenten. Dez nieuwe Erfgoedwet leidde ook tot een nieuwe gemeentelijke Erfgoedverordening. Want een gemeentelijke verordening moet immers aansluiten bij wetgeving. Deze nieuwe Erfgoedverordening is unaniem door de gemeenteraad goedgekeurd. En dankzij deze nieuwe verrdening beschikt de gemeente nu wél over mogelijkheden om een eigenaar die de instandhoudingsplicht negeert hierop aan te spreken.
Reden voor de Stichting Erfgoed Ede, de vereniging Oud Ede en de VVE Rozenburg, uitgebreid met de Vereniging Edese Monumenten en de Erfgoedverening Heemschut op 17 mei 2017 onderstaande brief te sturen.
Of het helpen zal? Geen idee. Maar niets doen is ook geen optie, dan weten we zeker dat de villa niet gered zal worden. Niets doen is voor de gemeente, o.i., ook geen optie. Nu niet handhaven van de eigen Erfgoedverordening geeft aan andere vastgoedbezitters immers een verkeerd signaal.
Om in Bijbelse termen te blijven: "De overheid draagt het zwaard niet tevergeefs".
Villa “Richmond”
Op 20 april 2017 heeft de gemeenteraad van Ede unaniem ingestemd met de nieuwe Erfgoedverordening van de gemeente Ede.
Al wat langer geleden, op 5 januari 2017, is de villa Richmond aan de Stationsweg 102 door brand zwaar beschadigd, maar naar mening van de ondertekenaars van dit schrijven niet zodanig dat behoud onmogelijk is.
Zaak is, zoals in eerdere brieven aan u gerichtte brieven ook is verzocht, dat maatregelen getroffen worden die een verdere aantasting van het pand tegengaan.
Het belangrijkste is dat pand wind- en waterdicht wordt gemaakt, waardoor verdere schade of aantasting van het pand, met name door intredend regenwater, wordt verhinderd.
Nalaten van het aldus voorkomen van verdere schade of aantasting valt te beschouwen als zijnde strijdig met artikel 10 lid 1 van de gemeentelijke Erfgoedverordening, zo al niet naar de letter dan toch naar de geest, waar hierin immers gesteld wordt dat het verboden is onderhoud noodzakelijk voor de instandhouding van een gemeentelijk monument daaraan te onthouden.
In artikel 10 lid 5 is gesteld dat het college van B&W in het belang van monumentenzorg nadere regels kan stellen met betrekking tot de uitvoering van werkzaamheden aan een gemeentelijk monument.
Daaronder valt naar onze mening ook dat het college, ter voorkoming van verdere schade, als nadere regel stelt dat de eigenaar van villa Richond thans op zeer korte, te specificeren termijn overgaat tot het wind- en waterdicht maken van de villa, om zo verdere schade te voorkomen.
Deze maatregelen, ook al zullen zij provisorisch zijn, vallen immers als onderhoud te beschouwen. Provisorisch onderhoud, waardoor verdere beschadiging of vernieling, als bedoeld in artikel 10 lid 1 van de gemeentelijke Erfgoedverordening, kan worden voorkomen.
Artikel 10 van de Erfgoedverordening is, zo blijkt uit de toelichting daarop, geschreven naar analogie met artikel 10.18 van de Erfgoedwet, met inbegrip van de instandhoudingsplicht. Dit impliceert dat de eigenaar, ook van een gemeentelijk monument, dit zodanig dient te onderhouden dat instandhouding gewaarborgd is.
De toelichting bij de Erfgoedverordening stelt dat de gemeente daarmee nu over een helder kader en een een duidelijke basis beschikt om met eigenaren in gesprek te gaan over hun verantwoordelijkheden.
Het is dringend noodzakelijk dat het college dit gesprek met de eigenaar van villa Richmond aangaat en, op grond van de Erfgoedverordening en de Erfgoedwet, dwingend oplegt zodanige maatregelen te treffen dat verder verval en verloedering van het pand wordt gestopt, zulks ter waarborging van de instandhouding van dit beeldbepalende Edese monument.
w.g. Erfgoedvereniging Heemschut, Stichting Erfgoed Ede, Vereniging Oud Ede, Vereniging Edese Monumenten, VVE Rozenburg